Didem Yazıcı

Politika / Sanat Arasında Egzersizler

Egzersiz Hareketleri, Duruş # 1 hazır ol !

Egzersiz, farklı medyumların bir araya gelmesiyle incelikle tasarlanmış, birbirini tamamlayan, bütünleyici nitelikte işleri içeriyor. Yaklaşık bir senedir tasarlanan serginin, sanatçının seçili işlerini kapsaması; sergi tarihinden tam bir sene önce, Hafriyat Karaköy’ün 1 Mayıs - açılış günü alınmış, yerinde bir karar. Hafriyat’ın girişini kum torbaları ile bloke eden kurgu, izleyici henüz mekana girmeden “ giriş yok / direniş var “ fikri ile karşılıyor. Egzersiz açılışının 1 Mayıs’a denk gelme nedeni, bu kum torbalarının ardında..


Duruş # 2 uygun adımlar..

Hafriyat’ın yeraltına inme hissi uyandıran alt merdivenlerinin sonunda, toprak malzemeyle karşılaşmak, aynı zamanda duvarların siyah oluşu yerleştirmenin etkisini artırıyor. Taşlanmak üzere toprağa gömülü kadın, kaskın koruyuculuğundan emin; yüzünde alaysı, ince bir gülümseyiş.. Sergiye adını veren iş, toplumsal cinsiyet yaklaşımlarımızla alay ederken, amerikan futbolu kaskı korumasıyla ironik bir dil yaratıyor. Kadını taşlama egzersizi; şiddetin, tecavüz etmenin ve aşağılamanın performatif oluşunu vurgularken aynı zamanda, taşlama eylemi ile, islami yasa paranoyasına işaret ediyor. Burada, ince alaycılığın, eleştirel bir söylem olarak yeniden üretilmesi, kavramsal bir ifade buluyor. Sanatçının bu işte takındığı alaycı tavrın genel anlamda sergiye yayılması, izleyiciyi belirli bir ritme dahil ediyor. Bu ritim, özellikle ‘ larım..’, ‘ lolipop ‘, ‘ üç kaş, üç kirpik, üç tırnak ‘, ‘ 301 ‘ gibi işlerde benzer ayarda seyrediyor. Devletin iktidar mekanizması ve direniş ilişkisinde “bonus“ videosu, bu ritimde daha yüksek bir vokali temsil ediyor. Videonun, kum torbalarının ardına konumlanışı, Egzersiz de olduğu gibi yine mekana özgü bir yerleştime. Bonus ,çevik kuvvetlerin değiştirdiği roller, aksamalı-düzensiz manevralar, sloganlar, birbiri içine geçen kaotik ve sert bir söylem yaracak biçimde tasarlanmış.

Sergilenenler arasında en çok kendi halinde olan iş, serginin tam da merkezindeki gün ışığı, Sunshine. Yerleştirme, orta katta, mekanın her alanına eşit mesafede konumlanmış. Kum tepeciğinin üstünde kapşonu ile oturan figürin, Tuna’nın kişisel porte temsilini çağrıştırıyor. Öyle ki, çevresinde olup bitenleri yorumlama biçimini geliştirirken; “bakın bunlar etrafımdakiler, ben de burada, tam bu noktada konumlanıyorum” der gibi. Çalışma, Tuna’nın tepkiciliğinin taşıdığı rafine anlatım biçimini özetleyen en kişisel işlerden biri. İşitsel bir düzenleme ile çeşitlenen iş, megafonu işlevsel ve görsel açıdan doğru yere oturtmuş. Strausspart I ’in yükselip, alçalan tedirgin tonları; deniz dalgalarının uyumlu tınıları, Sunshine ’ı tamamlayan melodiler; sanatçının myspace adresinde (1) paylaştığı ses çalışmaları., işin parçasını oluşturuyor. İfade alanını, farklı disiplinlerin birlikteliği ile oluşturan kurgu; müzik, grafik, yerleştirme, fotoğraf ve video malzemeleri bulanıklık yaratmadan, sadelikle birbirine ekleniyor.




“ Hep birlikte maruz kaldığımız travma zincirinin ve toplumsal cinnet halini körükleyen unsurlar Egzersiz’de eleştirel biçimde yanyana diziliyor: bireyin üzerine zorla giydirilmeye çalışan özcü aidiyet biçimleri ve bunlara iliştirilen ikonlar, devlet ideolojisinin ya da farklı muhafazakarlık türlerinin yüksek perdeden konuşan, dikte eden, çekincesizce saptırmalarave zora başvuran retoriği şiddet tekelini elinde bulunduran güvenlik güçlerinin mantıkdışı kontrolsüzlüğü.. “ , Erden Kosova’nın sergi metninde değindiği “ eleştirel biçimler “ ifadesi: termik logolara işaret eden her biri farklı yöne bakan üç hilalin bayrak formatındaki temsili, levis 501’in 301’e göz kırpması, baş dönmesi Vesvese porteleri, birbirine inorganik biçimde eklemlerek görsel bir anlatı oluşturuyor. Sergi bütünündeki bu eleştirel duruş, öznel bir biçim üretmekle kalmıyor, aynı zamanda anlamlı bir günün vurgusunu yaparak evrensel bir ifadeyi sergiliyor. Öte yandan Egzersiz , sanatçının üç oto-portre temsilini içermesiyle özünde oldukça kişisel bir jesti de geçerli kılıyor. Bu anlamda Sunshine / Gün ışığı’ndaki figürin, Vesvese halindeki foto- otoportre ve –larım ‘daki sunumların sergideki konumu dikkate değer. Kişisel haritadan devam edersek, Tuna’nın grafik tasarımcı olarak ayrı, sanatçı olarak ayrı bir üretim biçimi geliştirdiğini belirtmek de fayda var. Söz gelimi sanatçının kişisel tasarımı olan - dört ayağı da yere basan(!) - “ Masa “ (2) projesi sanatçının ticari tasarım üretiminin bir-nevi günah çıkarması niteliği taşısa da güncel sanat disiplininde yeni yaklaşımlar geliştirmesiyle etkili bir role sahip. Hafriyat sanatçıları, Hafriyat-Karaköy’ün açılışına mahsus kendi sergilerini nasıl tasarladılarsa, Tuna da bu defa Masa’yı kişisel sergisine dahil etmiş. En berrak, en minimal, en kolayca yerleştirilen malzemeleri içeren Masa , kuşkusuz sergide kavramsal ifadesi en güçlü olan çalışmalardan biriydi. Grafik tasarımcı / sanatçı ikililiğine geri dönersek, Tuna’nın grafik alt yapısını vurgulayan tek egzersiz’in, bayrağa monte edilen yıldıza del-geç işlevi yüklemek olduğunu görürüz. Sergilendiği beyaz geniş duvarın kuntluğuna ramen, Delgeç‘in A4 boyutunu koruyor olması, grafik çalışmaların seri ve tek-tip üretimine gönderme yapar biçimde. Kırmızı ve beyazın ait oldukları alanı dışlaması, del-geç ’in delme ivmesini daha güçlü kılıyor.


Sanatçının en yüksek tempolu işlerinden biri, kişisel portesini büyük ölçülerdeki kumaşa bastığı : “ Larım “ . Afiş ve “ lolipop ” un karşılıklı pozisyonlarının oluşturduğu diyalog yüksek tempoyu hızlandırıyor. Kendini bilmez bir aymazlığın (!), devasa boyutlarda göze sokularak ifşa edilmesi, üst katta sergilenen 301 ve del-geç gibi minimal işlerle kontrast yakalıyor. Strauss part.1 (3) ’de yükselip alçalan tonlamaların belki de daha önce tasarlanmamış asimetrik uyumunu teslim ediyor.




Duruş #3 serbest !


Serginin bütünü, açılış günü sokaklarda yaşanan baskı ve şiddete karşı geliştirilen refleksif bir yanıt; ancak asla hızla üretilip / tüketilmeye yönelik hazır-cevap niteliği taşımıyor. Sergiyi, kalıcı kılacak olan bu tavır, sergilenen her işte kendini görünür kılıyor. Geliştirilen ince espri anlayışı ve kimi zaman sert eleştirilerin bir aradalığı, sergiyi vurucu kılmaya kafi, temkinli mesafeler(3) yaratmakta başarılı. İşlerin kendi içinde ve bütününde, milliyetçilik ve otokratizm eleştirisi üreten sergi, doğrudan iletişime geçerken asla sıkıcı olmayan bir netliği ve dolaysızlığı da çağrıştırıyor.
İki sene önce K2’de gerçekleşen “ Oyna Benimle “ adlı çalışmasında, milli takım / dünya kupası maçları oynanırken eş zamanlı biçimde siber- futbol oyunu oynatan sanatçı, futbol fanatizmi üzerinden milliyetçilik saplantısına açılan bir yolu benimsemişti. Bu sergide kendi oyununu egzersiz önerilerine dönüştüren sanatçı; mekan, zamanlama ve biçim olarak en uygun koşulları bir araya getirerek, Türkiye’deki ilk kişisel sergisinde on üç senelik üretim sürecinin en yüksek vokal sunumunu yapıyor. Tuna, egzersizler ile formda kalmanın olası biçimlerini ararken, sanat ve politika arasında sanatçının nasıl retorik ve başarılı bir ifade alanı oluşturabileceğini de gözler önüne seriyor. Benim için de egzersiz niteliği taşıyan bu yazı, sergiyi izleme fırsatı olmayan herhangi birine fikir verme amacı taşıyor.


1 - http://www.myspace.com/muzikmibu

2- Masa, Vahit Tuna’nın tasarladığı taşınabilir güncel sanat mekanı.

3- Strauspart I, Vahit Tuna’nın ses çalışmas

4- Sanatçının blogu için bkz. http://temkinlimesafe.blogspot.com


English Text

Exercises between politics and art

Exercise Moves, Position # 1 attention !
Exercise, contains integrated works that are formed by different mediums coming together, completing each other. The exhibition was envisioned a year prior to its opening day and to containted by the selected works of the artist is an appopriate decision, which was made on the opening date of Hafriyat Karaköy on the 1st of May.The spectator is faced with the idea of ‘’no exit/ resistance’’ standing infront of the entrace that is covered with sandbags. That idea is also relevant with the openning date which is the 1st of May.

Position # 2 file off..


After coming down the stairs of Hafriyat, which gives the impression of going underground, to see the ground covered with soil and the walls painted black, makes the installation even more effective. The women barried to the ground, ready to be stoned to death, is sure of the strength of her helmet and with a nearly mocking smile / smirk? on her face... The art-work that is the namesake of the exhibiton, mocks our societies’ approach to gender, with the ironc use of the helmet of the American football as a shelter. The exercise of ‘’stoning’’ a woman, indicates the performativeness the paranoia of islamic law and the acts of violence, rape and humiliation. In this work takes up a conceptual meanning by being a critical discourse. The irony of this work extends to the whole exhbition and grabs the viewer inside of its’ rhythm. This rythm is also evident in works such as ‘’larım ‘’(1), ‘lollypop’’, ‘’ three eyebrows, three eyelashes, three nails’’ and ‘’301’’ (2). In this rhythm, the issues of the competence of the government and its resistance take the higher vocal in the video ‘’Bonus’’. The act that this video is placed behind the sand bags is site-specific, just like the work ‘’Exercise’’. In ‘’Bonus’’, the roles of the riot police, disordered manoeuvre, slogans have been integrated to make a harsh and chaotic discourse.

Arguably the most modest work, among the others in the exhibition is ‘’Sunshine’’, which resembles a ray of light at the center of the exhibition. It is placed at an equal distance to its’ surroundings, at the middle flour of the venue. The figurine, sitting on top of a pile of sand, can be read as an autoportrait of Tuna’s. It can be read as his way of saying ‘’This is where I stand, while these things are hapenning around me’’. This work is one of the most personal ones that sums up the refined discourse of Tuna’s reaction. The work takes up another dimension with it’s audio placement that has the megaphone in the right places, both visually and functionally. The work consists the audio works of the artists’ myspace page(3) The tense beats of Strausspart 1 and the mellow sounds from the seashore, are the melodies that completes ‘’Sunshine’’. The different mediums: music, graphic art, installation,photograph and video come together in harmony, complementing eachother. Like Erden Kosova wrote in the text of the exhibition: ‘’ (Buraya Erden Kosova’nın yazısından alıntı yazılacak ) – çevirisi henüz bende yok ☺’’(4) the saying of critical forms: the three crescents in the form of a flag, the similarity the 501 of Levi’s to 301, the dizzying ‘’Apprehension’’ (Vesvese) portraits, make up a visual discourse by being placed together inorganically. The critical stand the exhibition makes is not only a universal declaration by reminding a very specefic day , but also a subjective form. On the other hand, the exhibition also has a very personal side, as it includes the three autoportraits of the artist. On this context, the placements of the figurin in Sunshine and the autoportraits Vesvese and ..larım is crucial. On a personl note, it is important to stress that Tuna has different production techniques both as an artist and a graphic designer. To give an example, ‘’The Table’’ - which is designed personally by the artist is in a way a confession of his sins of making a commercial design object and also has an effective role by bringing a new approach to the contemporary art discipline. Just like Hafriyat artists have designed their own exhibition in the opening of the venue Hafriyat-Karaköy, Tuna has included “Table” to the exhibition. Going back to the artist/graphic desinger duality, we see that the only exercise that gives an emphasis to his graphic designer history is to give a star on a flag , the role of a hole puncher.






Despite the soutness ofthe wide white wall it is exhibited on, the hole puncher keeps it’s A4 frame, which is like an homage to the graphic products that are fabricated and produced in a serie. The fact that the colors red and white exclude everything else that shares their space, only maked the hole punchers’ haste more effective.

Probably the most up tempo work of the exhibition is the “ ..larım” which is the artist’s autoportrait printed on a gigantic cloth poster. The dialogue made by the opposite placement of the poster and “ lollypop “ makes the tempo faster. The poster’s in-your-face attitude contrasts with the minimalism of “ 301 “ and hole puncher placed upstairs. ” Strauss I ” (5) represents a probably spontenous asymmetrical harmony of the up&down beats.

Position # 3 at ease !

The exhibition as a whole, is a reflexive and reaction reply to the violence happening on the streets on the opening day; however it is certainly not a quick response that can be consumed instantly. This attitude, that will make the exhibition striking and long lasting, is evident in every work at the exhibition. The unity of the refined sense of humour and the harsh criticism is adequate to render the exhibition as striking and succesful at making deliberate distances(6) between the audience. The exhibition, which produces a criticism of nationalism and autocracy within itself- is also resembling a sort of duality; clarity and directness that communicate with the audience directly and never bore them.






Two years prior to this exhibition the artist found a way into the subject of nationalism, by the fanaticism of football in his work “ play with me “ , took place in K2 Contemporary Art Center, where he showed the world-cup matches on two tc screens, while two people played the same match simultaneously on playstation2. In this exhibition, the artist turns his ‘game’ into exercise offerings and makes the most distinctive representation of his work of a decade in his first personal exhibition in Turkey, by using the most appropriate circumsyances of timing and shape (form?). While trying to stay in shape by exercising, he proves how to be succesful by using retoric between art and politics. This essay,which intends to give an idea to someone who hasn’t had the chance to view the exhibition, is also an exercise for me(7).


1- “..larım” is half word of “ i lick “ in Turkish.

2- “ 301 “ refers to Turkish criminal code for judging the ones who are considers as humiliating Turkish republic, the hegemony of government and the nation’s dominance.

3- http://www.myspace.com/muzikmibu

4- Quatation from the exhibition text by Erden Kosova.

5- Strausspart I is a sound work by Vahit Tuna.

6- Deliberate distance is the translation of Vahit Tuna’s blog. See, http://temkinlimesafe.blogspot.com

7- This text has been writing as listening one of artist’s sound-work “ Egri “.