Esra Aliçavuşoğlu

Vahit Tuna “Egzersiz” Yapıyor, Yaptırıyor!


1990’lar günümüz sanatı için bir başkalaşım dönemi; bunu bugün geriye baktığımızda daha net kavrıyoruz. 1980’lerin bireyci, bireysel ve aynı zamanda yenilikçi sürecinin ivme kazandığı bir dönemeç 1990’lar. Köklerini hem geçmiş dönemden alan hem de “eskiyle” tüm bağlarını koparmaya çalışan, birbiriyle çelişiyormuş gibi görünen bir süreci işaret ediyor bu yıllar. Günümüz Türk sanatının ana hatlarını belirlerken bu yılların oluşumlarına, yapılanmalarına ve etkinliklerine dönüp bakmak gerekiyor. Yani Uluslararası Plastik Sanatçılar Derneği’nin düzenlediği Genç Etkinliğe, İstanbul Bienali’ne, Günümüz Sanatçıları sergisine ve daha bir çok irili ufaklı sergiye ...

Bu girişi tam da bu dönemden itibaren yapıt üretmeye başlayan bir sanatçının bugünlerde açılan sergisi nedeniyle yazıyor olmak bir tesadüf değil aslında. Vahit Tuna 1990’ların “yeni bir dil” oluşturma sürecinde konuları, kaygıları ve aracıları çeşitlenen, farklılaşan ve de bir dönemi işaretleyen kuşağın arasından geliyor. UPDS’nin düzenlediği Genç Etkinlik sergilerinden itibaren yapıtlarını genellikle “karma sergilerde” uzun aralıklarla izleme olanağı bulduğumuz sanatçı Karaköy’deki Hafriyat mekanında “Egzersiz” adını verdiği sergisiyle karşımızda şu günlerde. “Kişisel sergi” klişesini bugüne dek kullanmayan ve yeni çalışmalarını ilk kez toplu olarak sergileyen Tuna’nın Hafriyat gibi bağımsız bir mekanda yer alıyor olduğunu da belirtelim. Galeri anlayışından çok, sanatçılara üretimlerini sergileyebilecekleri bir mekan olanağı sunan Hafriyat’ın özel kişi ya da kurumların desteğiyle değil, bağımsız, yıllardır “çeşitli sanatlar alemi”ne alternatif bir ses getirdiğini de bu vesileyle hatırlamış olalım.

Vahit Tuna’nın “Egzersiz” sergisinin başlığı belki de onun yapıtlarını çözümlerken kullanabileceğimiz bir ipucu niteliğinde. Bitmiş, cilalı, atölyeden çıkma, tek odaklı, “mesajı” doğrudan vermeye çalışan üretimlerin aksine, bazen deneyselliği, bazen yansıtmayı, bazen tesadüfü, bazen ise bilinçli bir bitmemişliği gösteren tavrı aktarıyor bize. Bir anlamda hem egzersiz yapıyor, hem de yaptırıyor bugüne, yaşadıklarımıza ve gördüklerimize dair. Belki de bu nedenle, baştan sona politik bir işi dahi ironinin ağır bastığı bir “ciddiyetle” izliyorsunuz. Bugün yaşadığımız ciddi durumların ciddi bir ironisi...

Tuna’nın sergisinde grafik çalışmalar da var; fotoğraf, video ve ses düzenlemelerinden oluşan işler de... Mekanın önü kum torbalarından örülü bir siperle kapatılmış. Yani, mekanın dışından başlayan bir düzenleme söz konusu bu sergide. İçerisi ise üç kata yayılmış çalışmaları kapsıyor. Sanatçı yaklaşık iki yıldır ofisinin içinde bir sergi alanına dönüştürdüğü ve çeşitli sanatçıların yapıtlarını gösterebilme olanağı bulduğu “Masa”sını da kendine ayırıyor bu kez. Masa’da ancak çok dikkatli bakabildiğinizde görebileceğiniz kirpik kıllarını, kesik tırnaklarını sergiliyor. Marc Quinn’in kendi kanından gerçekleştirdiği büstünü akla getiren bu çalışmanın, Quinn’in yapıtına oranla, masum bir oto-portre çalışması olarak niteleyebiliriz belki de. Sanatçının bir diğer çalışması ise yine kendi imgesini kullandığı ve daha önce Radikal art’ta billboardlarda sergilenen “...larım” adlı işi. Hem bu iş, hem Masa’daki çalışma, hem de Türk çağdaş sanatçılarının sahte spermlerinin depolanarak sergilendiği buzdolabı Tuna’nın güncel sanatta olup bitenlere yaklaşımını alaycı bir tavırla göstermesine olanak sağlıyor; izleyeni de gülümsetiyor.

İkinci kattaki Bonus videosu ise gerçek ile kurgunun, trajikomik görüntüsüne bizi de dahil ediyor. Güvenlik güçlerinin bir tatbikatının kaynaklık ettiği çalışma, günümüzde yaşananlara tuhaf bir gönderme niteliğinde. Serginin açılış gününün olduğu 1 Mayıs’ta bu görüntülerin can acıtıcı bir biçimde gerçekten yaşanması ise işi daha ilginç kılıyor. Vahit Tuna sergide, bugün yaşadığımız gerçekliklere, toplumsal olarak sürüklendiğimiz yeni gerçekliklere, durumlara ve sapmalara dokunuyor. Eleştiri tüm serginin içine inceden inceye sızmış durumda ama hem gülümsetiyor, hem de düşündürüyor; neredeyiz ve ne hallerdeyiz diye...

Esra Aliçavuşoğlu (Cumhuriyet Dergi)



English Text

Vahit Tuna Does and Coaches the “Exercise”!

Esra Aliçavuşoğlu

1990s is a period of metamorphosis for today’a art, we can see it more clearly when we look backwards. 1990s is a turning period that the individualist, seperate and also innovative process of the 1980s gained acceleration. These years point to a process that seems to be in contradiction as it gets its roots from the past while it tries to break off all its connection with the “past." As we set the main features of today’s Turkish art, we need to look backwards at the formations, structures and events of these years. And these are many big and little exhibitions such as the Young Activity organized by the International Association of Plastic Artists, the Istanbul Biennial, the exhibition of Today’a Artists…

Writing this introduction for the new exhibition of an artist who had started to produce works right during that period is not a coincidence actually. Vahit Tuna is from the generation of the 1990s whose subjects, concerns and transactors during the process of creating “a new language” diversed, changed and point out to a period. The artist whose works we followed in "common exhibitions" in long periods starting with the Young Activity exhibitions organized by IAPA is nowadays presenting his exhibition named “Exercise” in Hafriyat Karaköy. We should also bring out that Tuna, who hasn’t used the “Individual Exhibition” cliché until today and displays his works together for the first time is taking place in an independent space like Hafriyat. Let us hereby be reminded that Hafriyat, which provides a space for artists to display their works rather than the conception of an art gallery, has been an alternative voice for the “world of various arts” for years not with the support of people or institutions, but independently.

The title of Vahit Tuna’s “Exercise” exhibition may be a clue for us to use while analysing his works. Contrary to finished, polished, out of the workshop, unifocal works that try to give the “message” directly, he conveys an attitude that shows sometimes experimentalism, sometimes reflection, sometimes coincidence, and sometimes a conscious unfinishedness. In a sense, he does and coached the exercise on today, what we live and what we see. Probably for that reason, you even follow a work that is political from the beginning to the end with a “seriousness” that irony dominates. This is a serious irony of the serious situation we are undergoing today.

In Tuna’s exhibition there are graphic works as well as photography, video and sound arrangements… The entrance of the place is closed with a barricade built with sandbags. In other words, there is an arrangement that starts from the outside of the place in this exhibition. The artist also reserves his “Table,” the space he had transformed into an exhibition site that various artists found the opportunity to show their works to himself this time. On the Table he displays his eyelashes and cut fingernails which you can see only if you look very carefully. This work that reminds of the self bust that Marc Quinn made with his own blood, can be defined as an innocent self-portrait compared to Quinn’s work. Another work of the artist with his own image is “My …s” which was displayed on billboards during Radikal Art. This work, the work on the Table, and also the refrigerator that the fake sperms of Turkish contemporary artists are stored and displayed allows Tuna to show his approach towards what’s happening in contemporary art in an ironic way; and they also make the viewer smile.

The Bonus video on the second floor includes us to the tragicomical picture of the reality and fiction. İkinci kattaki Bonus videosu ise gerçek ile kurgunun, trajikomik görüntüsüne bizi de dahil ediyor. The work that uses a field exercise of the security forces as a resource is also a weird reference to what happens today. It makes it even more interesting that on 1st of May, the opening day of the exhibition these pictures were hurtfully experienced. In the exhibition Vahit Tuna touches the new realities, states and changes that we are altogether drifted to. Criticism has got into the whole exhibition finely but it makes you smile, and it makes you think; where we are and how we are…